22 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Ziemi. Aby uczcić to międzynarodowe święto klasa II c, wraz z opiekunem – panią Ewą Skrobut – wybrała się do lidzbarskiego Parku Chronionego Krajobrazu. Uczniowie podzielili się na pięć grup: entomologiczną, herpetologiczną, botaniczną, ekologiczną i ornitologiczną. Każda z grup z ogromnym zainteresowaniem obserwowała przyrodę lasu. Na koniec przechadzki grupy przedstawiły zaobserwowane zjawiska. W lesie uczniowie spotkali także grupę ze Szkoły Specjalnej, która również zaangażowała się w ochronę środowiska. Po pełnej wrażeń wycieczce, uczniowie z klasy II c wrócili do szkoły, bogaci w nowe informacje i doświadczenia.
Małgorzata Hermanowicz, Anita Gromala, Katarzyna Radtke
Ekologia w Jagiellonce 2014/2015
Ewa Skrobut - opiekunka Szkolnego Koła LOP
„Edukacja ekologiczna drogą do zdrowego stylu życia”.
"ZIEMIA JEST TYLKO JEDNA" to hasło realizowane przez młodych ekologów w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. Kazimierza Jagiellończyka w Lidzbarku Warmińskim.
Udokumentowana historia edukacji ekologicznej w Jagiellonce sięga roku szkolnego 1967/1968, kiedy rozpoczęła się działalność Szkolnego Koła Ligi Ochrony Przyrody (założycielką i pierwsza opiekunką była p. Michalina Łazuka - nauczycielka biologii). Kroniki Szkolnego Koła LOP zarejestrowały liczne akcje promujące aktywność przyjazną przyrodzie. Obecnie koło LOP hołduje konformistycznym zachowaniom, szerząc modę na działania pro-ekologiczne. Oto niektóre z nich:
Tworzymy ZIELONĄ KSIĘGĘ REGIONU na podstawie własnych obserwacji i badań ekologicznych najbliższego otoczenia. Tematyka prac badawczych Olimpiady Biologicznej od wielu lat skoncentrowana jest na biocenozie Obszaru Chronionego Krajobrazu "Doliny Symsarny". Ostatnio dodane tematy to prace badawcze na XLIV Olimpiadę Biologiczną:
- Mchy zasiedlające rozkładające się drewno na obszarze leśnym w okolicach Lidzbarka Warmińskiego (Anny Skrobut IIIc).
-Ocena poziomu zanieczyszczenia powietrza Lidzbarka Warmińskiego na podstawie skali porostowej (Marii Zajączkowskiej IIIc).
- Wycieczki do Muzeum Przyrody w Olsztynie na zajęcia dydaktyczne pt. Formy ochrony przyrody na Warmii i Mazurach, oraz zajęcia pt. Tropiciele – to atrakcyjna metoda poznania uroków regionu, różnorodności fauny i flory chronionej na naszym terenie. Młodzież uczestniczy w zajęciach multimedialnych, warsztatach, konkursach i grach dydaktycznych. Miłą niespodzianką dla wszystkich są zwykle liczne nagrody od muzeum dla uczestników konkursów ekologicznych.
- W ramach 21 edycji akcji "Sprzątanie Świata - Polska 2014", wzorem lat ubiegłych, uczniowie Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Lidzbarku Warmińskim, aktywnie uczestniczyli w porządkowaniu terenów zielonych wokół szkoły.
- „Turysto! Szanuj Środowisko!” - pod takim hasłem tegoroczna akcja ma zachęcać wszystkich do refleksji nad wpływem na środowisko, bo każdy z nas jest turystą i gościem w ekosystemie naturalnym. Głównym celem akcji było ukazanie skutków zaśmiecania naszej planety w czasie wypoczynku i pobytu na łonie przyrody. Refleksja nad tym, co każdy z nas może zrobić, żeby zmniejszyć swój negatywny wpływ na środowisko. Jak możemy ograniczyć tworzenie odpadów. Dzięki naszym działaniom świat stał się lżejszy o pełnych 10 worków śmieci.
- Zbieramy kasztany i żołędzie. Zbiórkę urządzamy od kilkunastu lat. Trwa przez cały wrzesień i październik. W tym roku zebraliśmy 20 kg kasztanów i żołędzi, które służą jako zimowa karma dla dzikiej zwierzyny. Od kilku lat zbiory są mniejsze ze względu na chorobę kasztanowców, wywołaną przez owada-szkodnika: Szrotówka kasztanowcowiaczka oraz złe warunki atmosferyczne. Zebrane nasiona kasztanowca i dębu przekazujemy zaprzyjaźnionemu Wojskowemu Kołu Łowieckiemu „Jeleń” w Lidzbarku Warmińskim.
- Hodowle w pracowni biologicznej. Pracownia biologiczna w Jagiellonce jest miejscem gdzie młodzież uczy się kochać rośliny i zwierzęta. Przyjaciele przyrody prowadzą więc w szkole hodowle botaniczne i zoologiczne. Jest to działalność bardzo pracochłonna i czasochłonna, wymaga pozytywnej motywacji i wiedzy biologicznej, wypływa na pewno z potrzeby serca. Hodowle prowadzone są wzorowo w pomieszczeniach wykonanych profesjonalnie ( akwaria, terraria, klatki odpowiednich rozmiarów, komplet instalacji oświetlających i przewietrzających ). Opiekun – hodowca zdaje więc codziennie egzamin z odpowiedzialności.
- Recykling to jedna z metod ochrony środowiska, której celem jest ograniczenie zużycia surowców naturalnych i zmniejszenia ilości odpadów. Młodzież Jagiellonki uczestniczy w programach ekologicznych:
- EkoSzkoły - zbieramy zużyte telefony komórkowe, które zawierają metale ciężkie niebezpieczne dla środowiska naturalnego. Dzięki akcji telefony zyskują drugie życie. Szkoła uczestnicząca w akcji otrzymuje punkty za każdy telefon przeznaczony do recyklingu. W zamian za zebrane telefony otrzymujemy punkty, za które szkoła otrzymuje nagrody (pomoce dydaktyczne, sprzęt sportowy, książki).
- Bateriada - zbieramy zużyte baterie, które są odpadami niebezpiecznymi i nie powinny trafiać na składowisko. Zarówno w naszej szkole , jak i w całej Polsce przeprowadzana jest zbiórka baterii. Dlaczego nie należy wyrzucać zużytych baterii do śmieci? Ponieważ ze względu na skład chemiczny należą one do odpadów niebezpiecznych stanowiąc zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi oraz zwierząt i całego środowiska. W skład baterii wchodzą bardzo szkodliwe dla środowiska naturalnego związki rtęci Hg, kadmu Cd i ołowiu Pb, które zaliczane są do tzw. metali śmierci. Są one powodem wielu groźnych chorób u człowieka, w tym chorób nowotworowych. Zbiórka zużytych baterii ma na celu ich unieszkodliwienie. Proces ten polega na poddaniu odpadów niebezpiecznych procesom przekształcenia biologicznego, fizycznego lub chemicznego w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla środowiska, w tym dla zdrowia lub życia ludzi. Nagrodą w akcji jest sprzęt elektroniczny dla szkoły.
- Elektrośmieci (czyli zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny) to wszystkie popsute, od dawna nieużywane, już niepotrzebne urządzenia elektryczne i elektroniczne, działające kiedyś na prąd lub na baterie – zepsute komputery, zabawki i gadżety elektroniczne, stare pralki, lodówki, a także zużyte świetlówki. Klasyfikowane są one, jako odpady niebezpieczne, ponieważ zawierają trujące substancje. Elektrośmieci powinny być zbierane selektywnie, następnie poddane procesom, odzysku, recyklingu oraz unieszkodliwienia trujących substancji. Uzyskane w ten sposób produkty przekazywane są do zakładów przetwarzania, dzięki czemu mogą być wykorzystywane do produkcji nowych przedmiotów, np. żagli, misek żaroodpornych, mebli czy nowych urządzeń RTV i AGD.
- WIELKIE DZIEŁA MAŁYCH ISTOT czyliBiotechnologia w ochronie środowiska - to szkolna akcja poszukiwania dowodów na istnienie w naszym otoczeniu najnowszych technologii biologicznych.Biotechnologia to współczesna nauka biologiczna, wykorzystująca np. mikroorganizmy do celów praktycznych w gospodarstwach człowieka. W ramach akcji:
-poszukujemy produktów spożywczych lub innych zawierających GMO (genetycznie modyfikowane organizmy), formułujemy argumenty "Za" i "PRZECIW" stosowania GMO (GMA-genetycznie modyfikowane zwierzęta, GMP-genetycznie modyfikowane rośliny),
-poszukujemy tworzyw biodegradowalnych, które powstały metodami biotechnologicznymi i są przyjazne przyrodzie. Folie biodegradowalne produkuje są na przykład z sacharozy zawartej w burakach cukrowych, kukurydzy i ryżu. W Lidzbarku Warmińskim zaobserwowaliśmy powszechnie użytkowane tworzywa biodegradowalne, które są specjalnie oznakowywane.
- Fenologia z okien pracowni biologicznej. Fenologia to nauka o czterech porach roku.
Wiosną obserwujemy pierwsze oznaki budzącego sie młodego życia w przyrodzie. Kwitnąca wiatropylna leszczyna to objaw przedwiośnia w naszej szerokości geograficznej. Szczegóły żółtych kotkowatych kwiatostanów męskich i czerwonych malutkich kwiatostanów żeńskich oglądamy pod lupą i pod mikroskopem. Żółto kwitnąca forsycja to ciekawy krzew, u którego kwiaty pojawiają sie wcześniej niż liście.
Lato to czas tworzenia zielników z pospolitych (nie chronionych!) roślin naszych lasów i łąk. Bogactwo zielników w pracowni biologicznej pomaga w poznawaniu bioróżnorodności naszego regionu.
Jesień to czas wyodrębniania przez biologów barwników fotosyntetyzujących (z liści pomidora i pelargonii) metodą Krausa. Chlorofil, karoten i ksantofil rozpuszczamy odpowiednio w benzynie i alkoholu. Atrakcyjny barwny obraz w probówce jest wynikiem doświadczenia.
Obserwujemy efekty działania fitohormonów (hormonów roślinnych np. auksyn i giberelin) na jesienną wegetacją roślin.
Zimą we współpracy z Kołem Łowieckim "Jeleń" dokarmiamy zwierzynę leśną zebranymi wcześniej kasztanami i żołędziami.
- Od roku 2006 uczestniczymy w projekcie obserwacji kamerą internetową gniazda bocianów białych w Przygodzicach w Dolinie Baryczy (Wielkopolska) http://www.bociany.ec.pl/. Śledzimy radosne a czasem niestety dramatyczne losy chronionych ptaków.
- Zdrowotne programy profilaktyczne realizowane wiosną w Jagiellonce to np.
-"Kleszcz mały czy duży nic dobrego nie wróży" - jest to program edukacyjny dotyczący zapobiegania chorobom przenoszonym przez kleszcze. Ilość kleszczy z roku na rok globalnie się zwiększa. Są aktywne od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Przyczyną są łagodne zimy wynikające ze zmian klimatycznych. Występują one nie tylko w lasach, i na trawnikach (na wysokości ok. 70 cm). Kleszcze przenoszą groźne dla człowieka i zwierząt choroby zakaźne (zoonozy):
- kleszczowe zapalenie mózgu - wywołane przez wirusy
- borelizę – wywołaną przez bakterię Borelia
- babezjozę – wywołaną przez pierwotniaka Babesia (Piroplazma)
- ”Wybierz Życie – Pierwszy Krok” - o rozprzestrzenianiu sie groźnego wirusa HPV.
Wirus HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) może być przyczyną raka szyjki macicy u kobiet – to nowotwór złośliwy. Typy onkogenne wirusa: 8, 16 i 18, które prowadzą do raka szyjki macicy. Przenoszony jest drogą płciową, oraz tzw. niepełnego stosunku (dotyk miejsc intymnych).
- Program pierwotnej "Profilaktyki Wad Cewy Nerwowej"-już teraz zadbaj o zdrowie swojego przyszłego dziecka.
Wady cewy nerwowej to wady wrodzone, powstają podczas ciąży (powstają ok 20 dnia od poczęcia-u płodu rozwija się CUN).Wada polega ma powstaniu wodogłowia o raz rozszczepu kręgosłupa płodu.Przyczyną jest niedobór witaminy B (głównie kwasu foliowego), obecnego w diecie np. sałacie, kapuście, brokułach, drożdżach. Profilaktyka polega na pobieraniu kwasu foliowego przed planowaną ciążą i podczas ciąży.